basiszeemanschap bij windkracht 6

Met een hart vol vreugde hees Odysseus zijn zeilen om de wind te vangen en gebruikte hij zijn zeemansschap om de boot met een roeiriem recht te houden...
-Homerus

Er was een meisje die op heel jonge leeftijd al van lezen hield. Met opgetrokken benen zat ze dan ergens op een plek waar de andere haar niet zo snel konden vinden. Het liefst las ze sprookjes, sages of mythes. Door te lezen kon ze zich zo inleven en zo verplaatste ze zich met haar gedachten naar een andere wereld. Toen ze groot genoeg was en de Odyssee kon lezen vond ze de avonturen van Odysseus prachtig. Later begreep ze dat de vele avonturen in de Odyssee mogelijk verwezen naar een onderliggende gedachte. De grondgedachte als een zoektocht van Odysseus naar zichzelf. Daarbij Penelope de verpersoonlijking van zijn vroegere geluk en geborgenheid.

En dan rijst de vraag waarom een meisje van de Veluwe nu zo van zeilen houdt? Zand en weerbarstige eikenbomen waren hetgeen waar ze als kind mee speelde. Toch zijn de jaarlijkse vakanties naar Domburg een feest in haar heel prille jeugd. Het water van de zee gaven haar het gevoel van vrijheid... De witte zeilen aan de horizon waren voor haar de vraag: "Waar gaan zij naar toe?" en ze wilde dat ze meekon naar onbekende bestemmingen.

Wanneer het meisje eenmaal een volwassen vrouw is geworden wordt de drang om te kunnen zeilen steeds groter. Heeft die drang te maken met de zoektocht naar zichzelf of een ontdekkingsreis naar vroeger geluk en geborgenheid te vinden?

Dan komt het moment dat ze ervaart dat zeilen echt gaaf is. Ze stapt op en vol vertrouwen vaart ze mee. Op zich geniet ze van elke keer dat ze de haven uitzeilen. De wind geeft haar elke keer het gevoel van vrijheid. Maar die vrijheid is niet echt. Toch vaart ze keer op keer mee. Ze vaart de koers die haar gezegd wordt, maar haar denken wordt stil gezet. Langzamerhand beseft ze dat dit niet het echte zeilplezier is en dat ze het echte zeemansschap wil ervaren. Zeemansschap dat gebaseerd is op ervaring, inzicht, kennis en kunde. En dan komt ze op een punt dat ze ervaart dat voor het echte zeilen iets meer komt kijken en dat ervaringen en het geleerde van eerder je behoorlijk in de weg kunnen zitten. Hoe kom je tot goed zeemansschap? Bij mooi weer en een lekker windje gaat het heerlijk, maar er komt een moment dat het harder waait dan is het mooi op koers houden van de boot nog lastiger op alleen een fok. De boot trekt schuin, er wordt te hoog aan de wind gevaren, de zeilen killen. Afvallen...Dat het veilig bedienen van een beladen lier zelfs geen automatisme is en opeens realiseert ze zich dat ze zo gewend is dat ze commando's opvolgt dat ze het denken uitschakelt... Niet opgeven, maar doorgaan is hier een heel belangrijke les. Ook bij windkracht 6 is het prachtig om de boot onder controle te krijgen. Twee stappen voorwaarts en één achteruit betekent toch vooruitgang. Ook vandaag heeft ze weer heel veel geleerd...

windkracht acht

ze voelt de stormwind

door haar haren wapperen

ziet de metershoge golven

aankomen, brullen

windkracht tien

haar ogen stralen

haar hart bonst

ze voelt de hartstocht

van de wind

die haar optilt met wondere kracht

laat me meevliegen

fluistert ze zachtjes

neem me mee

de wind lacht

de zee huilt

en zij geniet

door de golven gedragen....

de eerste lentedag...

Het mooiste van het leven is niet zozeer waar we ons bevinden, maar in welke richting we ons bewegen: Om te leren moeten we soms met de wind mee en soms tegen de wind in zeilen -maar we moeten in ieder geval zeilen, en niet afdrijven of voor anker liggen.

Toen er afgelopen week een berichtje doorkwam: "kun je aanstaande zondag zeilen?" kon ik alleen met een volmondig ja beantwoorden. Natuurlijk wil ik zeilen. Dan volgt voor mij al snel de stap om te kijken: "Wat voor weer wordt het?" en met name:"Staat er een beetje wind?" Nu bezigen we nog wel eens de uitdrukking: "Maart roert haar staart". Dat werd afgelopen dagen ook wel weer duidelijk hoe waar dat is. Tot vanmorgen vroeg had ik geen goed beeld met wat voor weer het zou gaan worden.

In de auto reed ik weg met een waterig zonnetje die voorzichtig haar stralen door een dik wolkendek liet komen, maar bij Rotterdam begon het te hozen. Ik dacht nog: "Dat belooft niet veel goeds?" Gelukkig was het op de plaats van bestemming wel droog, maar wel met een koude wind. Dit deed mij uiteindelijk besluiten om toch maar mijn droogpak aan te doen. Geen onverstandig besluit bleek achteraf. Althans voor de eerste gedeelte van de dag..

Maar eerst even een rondje boot was mij verteld. Ik werd overhoord over stagen, lijnen en schoten en andere benamingen. Sommige zaken bekend, sommige totaal onbekend. Efin het werd wel al snel duidelijk dat ik mijn huiswwerk niet echt had gedaan. Even later kwam er nog iemand aan boord. Hij kwam kijken of de overloop wel aan de wensen voldeed. We maakten ons klaar voor vertrek.

Vooraf was mij gevraagd: "Hoe vaar je straks de box uit?" Ik keek naar de wind en probeerde me een beeld te vormen hoe de boot straks op mijn gestuntel zou reageren. Ik dacht dat ik er behoorlijk aardig uitkwam, maar toen ik opkeek uit mijn gepeins en toch wat twijfelend mijn oplossing voorlegde werd er opgemerkt: "Weet je dat de boot ook achteruit kan?" Ik probeerde me daar een beeld bij te vormen, maar mijn ruimtelijk inzicht liet me weer hopeloos in de steek. Ik kreeg het vertrouwen om de boot uit de box te varen. Het ging goed en terwijl ik dacht nu achteruit verder varen was de wind grilliger dan dat wij samen hadden kunnen bedenken. De boot werd door de wind gepakt eenmaal uit de box en duwde deze gelijk de goede vaarrichting in. "Zodan...waarom moeilijk doen?"

Eenmaal op het water begon de lucht open te trekken. Er stond een stevig briesje en de boot gleed heerlijk door het water. Wat een genot. Uitgebreid werd de overloop geprobeerd en volgens mij ging dat ook helemaal naar wens. Toen moesten we overstag en nog eens en nog eens. Ik merkte dat ik door die overloop weinig ruimte had om te verplaatsen. En ik kreeg de boot, na het overstag gaan, niet weer lekker aan de wind. Of de boot kwam niet goed door de wind of ik voer helemaal halve wind of nog gekker. Met kritische blikken werd ik gevolgd en op een gegeven ogenblik werd er besloten om het toch maar even voor te doen. Ik keek er na en ik merkte hoe soepel de boot reageerde. Ik zei als we nu samen overstag gaan zodat ik kan voelen hoe jij de helmstok beweegt. Hij nam de helmstok en ik stuurde mee. "Dit is het!" Wat geweldig om te ervaren hoe soepel de boot om zijn minimale bewegingen reageert. Ik merk dat ik nog veel te enthousiast ben of te voorzichig. De boot heeft mij nog en ik heb de boot nog niet. Alhoewel het gevoel begin ik wel meer te krijgen, zeker in vergelijking met de vorige keer.

Bij de lunch lagen we heerlijk in een kommetje, uit de wind en in de zon. De lunch smaakte echt heerlijk. En nadat de afwas weer gedaan was voeren we weer terug. Alleen was de wind wat gaan liggen en we voeren helemaal voor de wind. We kwamen niet verder dan een snelheid van 2 knopen. Dit was een mooie gelegenheid om even lekker het dek te schrobben. Er werd wat gesproken en zoetjes aan kabbelden we zo weer richting haven. Aan mij werd gevraagd de boot weer in de box leggen. Ik vond dat best spannend, zoals alle dingen die je voor de eerste keer doet spannend zijn. Ik dacht dat ik er bijna was en opeens een roep: "Oh NEE!" Con houd jij de boot vast en er werd een lijn toegeworpen en daar stond ik dan. Gelukkig liep het allemaal goed af en achteraf konden we er met elkaar om lachen, maar ik had even mijn hart in mijn keel zitten...

Dan nog even napraten onder het genot van een warme bak thee en iets sterkers. Mijn zeilmanouvres werden nog geëvalueerd. Er werd opgemerkt dat ik af en toe best gespannen bezig ben. Ik denk zelf meer ingespannen, om alles gewoon goed te doen. Ik wil niets vergeten of over het hoofd zien. Toch heb ik vandaag weer heel veel geleerd... Gewoon door te doen en te ervaren en nu even te laten bezinnen en een zekere afstand van te nemen. Bij het afsluiten van de boot was de zon net onder. Toen we in de kuip stonden verlichtte een heldere lichtkegel  de lucht en die merkte ik op. "Een vliegtuig" was de nuchtere reactie van de andere kant. Ik keek nog beter en opeens zag ik het. Maar terwijl de lichtkegel van het vliegtuig overtrok kreeg ik Mars in het oog net boven de zuidelijke horizon. De maan stond er al in een prachtige sikkel aan een donkerblauwe, bijna paarse lucht. Voor sterren was het nog iets te licht, maar deze eerste lenteavond was voor mij al vast een voorproefje op een prachtig seizoen, met heel veel heerlijke zeildagen...

My 'Maidentrip'

Zet het blauw
van de zee
tegen het
blauw van
de hemel veeg
er het wit
van een zeil
in en de
wind steekt op

Vandaag was het zo’n dag uit een juwelenkistje. De opkomende zon telde vanmorgen al een dukaat uit en dat bleef de hele dag zo. Deze zondag smaakt naar meer. Weliswaar nog met een stevige frisse noordoosten wind. Maar deze zon en het briesje maakten het tot 'Het volmaakte weer' voor een zeiler. Echter dat laatste mag ik mezelf nog niet noemen. Voordat ik me een "zeilmeisje kan noemen, moet er nog wat gebeuren.

Toch vandaag de eerste stap gezet. Vroeg deze ochtend kreeg ik al een tweetbericht van buienradar dat de wind het vandaag kouder zou doen voelen dan dat de thermometer aan zou geven. Omdat ik echt een bloedje hekel aan kou lijden heb, ben ik eerst maar eens de kast in gedoken. Gestart om thermisch ondergoed aan te trekken, met zowel lange mouwen als pijpen. Vervolgens mijn gevoerde broek en een wollen trui erover heen aan. Mijn droogpak, zeillaarzen, handschoenen (3 paar in totaal), een fleece muts en dito col maakten het compleet. Toen ik helemaal klaar was kreeg ik van de kapitein ( zo zal ik m maar even noemen) een opmerking in de trant van "zo little mermaid". Ik voelde me persoonlijk zelf meer een "Michelin mannetje', maar dat is natuurlijk een kwestie van perceptie.

Voor we wegvoeren werd er aan mij duidelijk gemaakt wat de bedoeling was en dat ik zelf veel aan het roer zou staan. In dit geval was het geen stuurwiel, maar een helmstok. Waar ga je in dat geval dan zitten of staan? Vandaag had ik daar echt niet over nagedacht,  maar dat is zeker een leerpunt voor de volgende keer. Ik moet dan zo gaan zitten dat ik die helmstok wat meer vrij kan bewegen en dat ik de zaak ook nog kan overzien. Hoewel daar, voor meer flexibiliteit achter het roer, wel een helmstokverlenger lag. Echter misschien komt dat nog wel, maar dat was nog niet helemaal mijn ding. Ik had staande meer gevoel met de boot. Overigens geeft die helmstok mij wel meer zeilplezier. "Je hebt dan veel meer feeling met de boot" riep ik al voorzichtig enthousiast....,"Maar" zo werd ik voorzichtig weer met beide voeten in de kuip gezet: "Het gaat niet alleen om gevoel, je zult ook nog moeten begrijpen wat je doet". Dat is precies wat ik nu wel wil leren: "De belangrijke relatie tussen de wind en de boot begrijpen". En ja dat het om wind draait bij het zeilen lijkt me enigszins overbodig om te melden.
Vanmorgen, bij het wakker worden, had ik al op ww.windfinder.com  gekeken. Per slot van rekening ga je zeilen, dan heb je windfinder op je iPhone. Deze meldde dat er met de middag 10 kpn zou staan uit het noordoosten. Nu waren die 10 kpn wel 16 knp in werkelijkheid, dus een goede windkracht 4-5. We begonnen hoog aan de wind. Ik had het gevoel dat het redelijk ging. De helmstok kreeg ik steeds beter onder controle. De zeilen werden goed getrimd en het ging heerlijk. Ondertussen werd er uitleg gegeven wat er gebeurde met het zeil. Toen kwam er een moment dat de boot toch behoorlijk schuin ging. Met verschrikte ogen keek ik naar beneden naar het opspattende nat. Op dat punt was ik meer bezig om te kijken wat de boot onder mij nu deed en de angst dat deze om zou slaan. Dat was aan mijn koers te merken. Ik raakte het even helemaal kwijt. Ik blikte in paniek naar de man aan het grootschoot. Ik kreeg alleen een brede grijns terug en de vraag: "Wat gebeurt er?" Volgens mij kwam er als antwoord niet veel zinnigs meer uit. Terwijl hij rustig uitlegde wat er gebeurde en met de nodige aanwijzingen om te begrijpen wat ik verder moest doen, kreeg ik de boot weer op koers. Ik probeerde echt alles in de gaten te houden. Ik kwam ogen te kort. Tegelijkertijd werkte mijn hersenen als een razende, om alle indrukken en het nieuw geleerde toch maar in de juiste laatjes op te slaan. Zodat ik later weer makkelijker verbanden zou kunnen leggen. Even later bij het overstag gaan ging het weer mis. Ik was compleet mijn koers kwijt. De wind, die nu uit een andere hoek kwam, (logisch natuurlijk) deed me even voor een raadsel staan. Ik voelde me net als bij mijn eerste autorijles. Je zit gespannen achter het stuur en je ziet niet meer, dan dat wat er gebeurt aan het einde van je motorkap. Er gebeurt met het overstag heel veel even in korte tijd. Ik merk dat ik veel meer vooruit moet kijken, bedenken moet wat er gaat gebeuren en daarop anticiperen. Tijdens de lunch werden alle handelingen nog even doorgenomen: "Wat is er gebeurd en wat kun je ervan leren?" Terug naar de haven kon ik even terug zakken in de kuip. Ik hoefde even niet aan het roer, gewoon even genieten van het opspattende water en een ervaren kapitein, die wel zijn koers weet en de boot kent. Toch heb ik vandaag meer geleerd, meer dan al die voorgaande jaren. Toen ik alleen koers mocht houden en schoten mocht bedienen. Ik zie al uit naar de volgende zeilles...  
2b-continued